woensdag 3 februari 2016

Philips en een draagbare kunstnier.

Onderstaand artikel is ook verschenen in het Eindhovens Dagblad van 5 februari 2016 als opiniestuk op blz 17.

 
Een unieke kans voor Philips.
Kort geleden (1 febr) maakte het Eindhovens Dagblad melding van een nieuwe campagne “Help them Escape”, waarmee de Nierstichting via crowdfunding zo’n € 10 miljoen wil bijeenbrengen om daarmee een kunstnier ter grootte van een schoenendoos te laten ontwikkelen. De huidige nierdialyse-apparaten zijn gebaseerd op een uitvinding uit 1943 van de Nederlandse arts Willem Kolff  en zijn te vinden in zo’n honderd medische centra. De technologie is uitontwikkeld en veilig. Daar mogen wij als Nederlanders erg trots op zijn en hebben dus een eer hoog te houden. De volgende logische stap zou zijn om een handzaam formaat te ontwikkelen voor thuisgebruik. In Nederland gaat het om duizenden nierpatiënten, die regelmatig (dagelijks, wekelijks) hun nieren moeten laten spoelen.
De Nierstichting heeft gekozen voor fundraising  omdat de farmaceutische industrie, de universiteiten en ook het bedrijfsleven zelf geen stappen hiertoe hebben gezet. Met de verzamelde hoeveelheid geld door fundraising kan de Nierstichting gericht bedrijven gaan benaderen, die het kleine apparaat moeten gaan maken.   
Voor mij is het onbegrijpelijk dat onze nationale trots en technologiebedrijf Philips hier niet is ingesprongen. Een R&D investering van deze omvang is voor Philips een peulenschil. Het bedrijf had in 2014  een omzet van € 21,4 miljard en een winst van € 411 miljoen. Philips heeft nog 3 business units, te weten Lighting, Consumer lifestyle products en Healthcare systems. Lighting staat in de (uit-)verkoop en wordt binnenkort afgestoten. Blijven over de beide andere poten waarvan medical systems de belangrijkste is en waar men flink in wil investeren. Een nierdialyse-apparaat past perfect in dit portfolio. Philips heeft de ervaring met complexe producten zoals een MRI-scanapparaat en ook de knowhow van piepkleine producten zoals een miniatuur gehoorapparaat. Gecombineerd heb je de beste voorwaarden voor een succesvolle ontwikkeling. Als docent Bedrijfskunde zie ik hier een perfecte match.    
ceo Frans van Houten. Foto: Philips.com
Mocht het om welke reden dan ook niet passen in het bedrijfsbeleid dan zou Philips ceo Frans van Houten persoonlijk nog kunnen instappen in deze ontwikkeling. Hij verdient jaarlijks vele miljoenen die hij zo goed kan investeren. Bovendien komt hij uit een gezin waar zijn moeder arts was en zijn vader ingenieur. Medische zorg en technologie draagt hij dus een warm hart toe. Hopelijk neemt Philips en anders Frans van Houten zelf alsnog een verstandig besluit.
 Update juni 2016.
Op 8 juni schreef de Telegraaf dat het De Nierstichting toch gelukt was om financiers te vinden voor het project draagbare kunstnier. Gek genoeg geen investment funds, private equity funds of banken, maar een groep van zorgverzekeraars. Menzis, Zilveren Kruis en CZ samen hebben een financiële injectie gegeven van € 6,8 miljoen. Dat is toch bijna € 3 miljoen  lager dan waarop gehoopt was. Gezien de omzet en het balanstotaal van deze giganten is het een schijntje, terwijl de voordelen later wel ten goede komen aan zorgverzekeraars (en natuurlijk ook patiënten). De kosten van de frequente ziekenhuisopname voor een nierdialyse lopen al snel in de duizenden Euro's op jaarbasis. Zeker als je bedenkt dat het om ruim 6.500 nierpatiënten gaat die deze behandeling nodig hebben. Dan gaat het al snel om miljoenen Euro's op jaarbasis. Die bedragen moeten zorgverzekeraars vergoeden aan ziekenhuizen en dat wordt in de toekomst (2020) dus fors minder als het handzame nierdialyse-apparaat goed functioneert.  Toch is het een beetje raar dat een zorgverzekeraar haar reserves en dus verzekeringspremies investeert in R&D en productontwikkeling waar ook een mogelijk ondernemersrisico aan kleeft.   

Update jan 2020. In een ED artikel stond een beschrijving van een onderzoeker Fokko Wieringa van het Holst R&D en Expertise Centre die al een werkend model heeft ontwikkeld dat nu nog getest moet gaan worden en gecontroleerd om op de markt te mogen komen als thuiszorg dialyse-apparaat.  De verwachtingen zijn hooggespannen en misschien dat het hulpmiddel al in 2021 getest kan gaan worden. Er is inmiddels al 24 miljoen Euro in het project gestoken door meerdere partijen waaronder zorgverzekeraars maar ook het Zwitserse Debiotech en het Singaporese Dialys.  Het Holst Centre is gevestigd in Eindhoven op de High Tech Campus en biedt werk aan zo'n 160 medewerkers. Het centrum is in 2005 opgericht door TNO- en IMEX in Vlaanderen om open- onafhankelijk R&D onderzoek te kunnen verrichten. De naam Holst is ter ere van de vroegere Philips Natlab-directeur. Zo lijkt indirect de naam van Philips en Eindhoven toch terug te komen in dit nieuwe apparaat. De exploitatie van het uitontwikkelde apparaat zal mogelijk onder licentie uitgebracht worden door een medisch-technisch bedrijf en anders door een start-up. Dus krijgt Philips nog steeds een kans want dit past in haar productportfolio. Het apparaat is later ook in rampgebieden te gebruiken en is dus ook wereldwijd heel interessant.