We worden wél dommer van de smartphone.

Onderstaand artikel is als opinie-artikel verschenen in Het Eindhovens Dagblad op zaterdag 15 februari 2020. 
 https://www.ed.nl/opinie/we-worden-wel-dommer-door-de-smartphone~a1cd81a45/


Het artikel is ook geplaatst op Bron-website, het onafhankelijk nieuwsmedium van Fontys Hogescholen. https://bron.fontys.nl/we-worden-dommer-door-de-smartphone/

Dagelijks zie en ervaar ik de enorme impact die de digitale hulpmiddelen zoals  laptop en smartphone op het hoger onderwijs hebben. Na ruim drie decennia in het hoger onderwijs werkzaam te zijn geweest, kan ik wel zeggen dat deze invloed zeker niet alleen positief is op het leervermogen en de leerprestaties van studenten.. Daarom  was ik zeer verbaasd om dinsdag 11-2 in het Eindhovens Dagblad te lezen dat een dissertatie van Niklas Johannes het tegendeel “bewijst”, als je kijkt naar de titel “we worden niet dommer van de smartphone”. De titel dekt ook niet helemaal de lading, want het promotieonderzoek gaat over de invloed van de smartphone op ons welzijn en onze concentratie. Het eerste aspect heeft weinig met leerprestaties te maken, maar het tweede natuurlijk wel. 

Het veelvuldig en kortstondig afgeleid worden door de digitale middelen zorgt ervoor dat de leertijd en het leervermogen afnemen, dat is mijn conclusie. Recent onderzoek van de OESO, de zogenaamde Pisa-test, dat in december 2019 is verschenen versterkt dat. De resultaten wijzen uit dat Nederlandse scholieren flink gezakt zijn in het niveau van leesvaardigheid en taalinzicht, vergeleken met andere landen. Ook de kennis van scholieren over natuurwetenschappen daalt.

Een ander recent bericht gaat over het verlagen van de exameneisen voor middelbare scholieren voor de vreemde talen Duits en Frans. Het taalniveau is dus kennelijk gezakt. Is dit mede door het mobieltje?  

Nog frappanter is dat recent ook is gebleken uit onderzoek van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) dat het gebruik van de smartphone door automobilisten en fietsers leidt tot een substantiële vermindering van aandacht en concentratie in het verkeer. Dat verklaart mogelijk dat het aantal verkeersdoden de afgelopen jaren vanaf 2014 weer behoorlijk is toegenomen na jaren van dalingen. Zij beweren zelfs dat 68% van de ongevallen komt door afleiding van o.a. meer smartphonegebruik. Dit staat haaks op de resultaten van Johannes !

Als het gaat om de effecten van de smartphone op het welzijn van mensen moet je een aspect zeker ook niet onderbelicht laten en dat is gezondheid. Zo heeft onderzoek aangetoond dat de mobiele telefoon ook een gevaar is voor onze ogen. Steeds meer kinderen hebben slechtere ogen en moeten een bril dragen. Daarbij komt een toegenomen schade aan de oren door langdurig gebruik van “oortjes”, met te veel decibellen om muziek of boeken  te beluisteren. Ook zijn er indicaties dat langdurig gebruik van het mobieltje dichtbij ons hoofd ook nadelige gezondheidseffecten heeft op ons innerlijk gehoororgaan en onze hersenen. Daar komt nog bij dat een aantal mensen verder steeds meer last heeft van de toegenomen elektromagnetische velden van digitale netwerken. Bij het uitrollen van 5 G-netwerken zal dat zeer waarschijnlijk verder toenemen. Al met al genoeg reden om iedere smartphone te voorzien van een medische bijsluiter. 

Zie ook: https://welzijnengezondheid.blogspot.com/2009/01/mobiele-telefoon-vloek-of-zegen.html

en https://welzijnengezondheid.blogspot.com/2009/04/risicos-electromagnetische-straling.html

De terechte vraag zou dus moeten zijn of het promotieonderzoek wel valide en betrouwbaar is ? De universiteit en de hooggeleerde promotoren zouden hierop moeten toezien. Zij vinden in dit geval kennelijk van wel, al blijf ik twijfels houden en zijn de resultaten uit de experimenten van Johannes misschien alleen tijdelijk en kortstondig en zeggen ze niets over de langere termijn effecten.

Is ander wetenschappelijk onderzoek tot vergelijkbare resultaten gekomen is dan de volgende vraag, want iedere promovendus moet een flinke berg wetenschappelijk onderzoek door ploeteren alvorens aan zijn eigen onderzoek te kunnen beginnen.

Wie heeft gedegen onderzoek gedaan naar digitale hulpmiddelen en hun effecten op leervermogens? 

Dan moet zeker de Duitse hersenonderzoeker en psychiater Manfred Spitzer genoemd worden, die het boek “Digitale Dementie”  al in 2013 heeft geschreven en de titel zegt al alles. Hij baseert zich op 400 verschillende wetenschappelijke onderzoeken en heeft geconstateerd dat het IQ, als maat voor de intelligentie, juist is gedaald als gevolg van het gebruik van digitale media. Niet alleen nemen de verstandelijke vermogens af, maar ook zien specialisten een toename in stress- en depressies, angstproblemen, spraak- & aandachts-stoornissen en verhoogd risico op gameverslaving. Zeker bij kinderen waarvan de hersenen zich nog moeten ontwikkelen is de schade groot en lijken hersenen te verschrompelen en vandaar de huiveringwekkende boektitel.  Spitzer beweert dat deze elektronica net zo gevaarlijk zijn als alcohol en een sticker verdienen met de opschrift: “Gevaarlijk voor de kindergezondheid”.   

Zie ook   https://vrijescholen.blogspot.com/2013/06/digitale-dementie.html 
Recent is ook verschenen het boek "Afkicken van de smartphone" (in het Frans Détox Digitale) van de Franse Neurowetenschapper dr. Thibaud Dumas, van de Universiteit van Sorbonne, die ook een lange opsomming geeft van gezondheidseffecten van de mobiele telefoon. https://www.nu.nl/gezondheid/6028181/neurowetenschapper-week-zonder-telefoon-geeft-al-gezondheidswinst.html

Een oncoloog-specialist waarschuwt ook voor de gevaren van elektromagnetische straling.
https://www.ninefornews.nl/oncoloog-waarschuwt-voor-risicos-van-straling-jongens-wees-voorzichtig-met-5g/

Al deze resultaten zouden ons ernstig moeten waarschuwen en had promovendus Johannes op zijn minst in zijn onderzoek moeten noemen, om zijn eigen gevonden resultaten in een breder en genuanceerder perspectief te plaatsen. Een meta-analyse over alle relevante onderzoeken is daarbij zeer wenselijk.