woensdag 7 oktober 2009

Luchtkwaliteit al jaren slecht

Onderstaand artikel is gepubliceerd op de SP website afdeling Eindhoven in de rubriek Ingezonden vanaf 7 oktober 2009 en ook als ingezonden brief geplaatst in het weekblad "De Schakel" van de Gemeente Waalre op 14 oktober 2009.



Fijnstof is niet fijn!



Sinds de Europese Unie de normen voor luchtkwaliteit heeft aangescherpt heeft Nederland een probleem en vooral wat betreft fijnstof.
Het Rijksinstituut voor Milieu (Rivm) heeft sindsdien een landelijk netwerk opgezet om continu metingen uit te voeren. Via de provincie worden snuffelpalen en andere meetapparatuur geplaatst, verstopt in containers. Zo ook in Eindhoven op drie plaatsen en tijdelijk ook in kerkdorp Aalst aan de Eindhovenseweg (N69).

Als inwoner van Aalst/Waalre was ik geïnteresseerd in de uitkomsten. De gemeentelijke milieu ambtenaar kon me echter geen resultaten laten zien want die waren nog “in bewerking”.
Alle meetgegevens moeten namelijk eerst door het Rivm "gekalibreerd en gevalideerd" worden.
In de praktijk betekent dat simpelweg dat er gemiddelden per dag,per week en zelfs per jaar berekend worden die ook een soort dempend effect hebben.
Als burger wil je echter juist de hoogste waarden weten , die optreden tijdens de spitsuren en bij ongunstige weersomstandigheden.
Vergelijk het met geluidsmetingen. Daarvan wil je juist ook de uitschieters kennen in decibellen, want boven de 90 à 100 dB is dat schadelijk voor ons gehoororgaan.

Kennelijk heeft men bij het Rivm voor een andere benadering gekozen en gaat het hen om langdurige blootstelling van fijnstofconcentraties die schadelijk zijn voor onze gezondheid.

Al jaren is de N69 omstreden vanwege het vele vrachtverkeer dat van deze weg gebruik maakt dwars door het centrumgebied van Aalst en Valkenswaard. De landelijke en provinciale overheid hebben echter jarenlang alleen plannen bedacht voor het ontlasten van de N67 echter zonder concreet resultaat. De vrachtwagens denderen nog steeds door en de gevolgen van deze langdurige blootstelling aan de hoge concentraties fijnstof voor de bevolking zullen steeds ernstiger worden.
Milieuzones in de grote steden zoals Amsterdam hebben ertoe geleid dat sterk vervuilende vrachtwagens geweerd worden uit het centrum.
Deze vervoersgroep is de grote boosdoener wat betreft fijnstof.



Bij toeval kreeg ik het jaarverslag van de Gemeente Waalre over 2008 onder ogen en daar was paragraaf 12 helemaal gewijd aan luchtkwaliteit. De eerste zin was al meteen verontrustend.
De gemeente had al in 2007 besloten om een taskforce Luchtkwaliteit in het leven te roepen die aanbevelingen moet doen om de luchtkwaliteit te verbeteren. Kennelijk heeft het gemeentebestuur wél de voorlopige resultaten gekregen en die waren niet best.

Daarna komen de concrete gegevens. De norm voor de jaargemiddelde concentratie stikstof-dioxide wordt over een lengte van 7 km langs de N69 overschreden. De gemeente heeft vastgesteld dat in totaal 382 personen in dit gebied hieraan worden blootgesteld.

Daarnaast is er een norm voor het aantal dagen per jaar met meer dan 50 microgram per m3 fijnstof . Ook deze norm wordt in Aalst/Waalre overschreden en zelfs met 35 overschrijdingsdagen over een lengte van 2 km. Dan gaat het om 300 personen die in dat gebied wonen.

Zelfs woon ik op nog geen 50 meter afstand van de N67 in het centrumgebied van Aalst en zou dus ook mogelijk tot de risicogroep kunnen behoren. Ik heb echter geen brief van de gemeente Waalre ontvangen waarin mij deze informatie is meegedeeld terwijl dat wel van behoorlijk bestuur zou getuigen.
Enige voorlichting over de gezondheidsrisico’s als gevolg van fijnstof zou op zijn minst op zijn plaats zijn. Niets echter van dit alles. Misschien dat de gemeente bang is dat zij een financiële vergoeding moet gaan uitkeren aan de getroffen inwoners of mogelijk een claim kunnen verwachten, omdat zij deze situatie gedurende enige jaren hebben laten voortduren.

Het is daarnaast onbegrijpelijk dat het gemeentelijke jaarverslag vermeldt dat de rapportages met betrekking tot de luchtkwaliteit over 2007 en 2008 nog steeds niet (definitief?) zijn vastgesteld ! Kennelijk wil men daarmee de verantwoordelijkheid bij het Rivm leggen.

De Gemeente Waalre zou hoe dan ook met deze gegevens, ook als zijn ze maar voorlopig, naar buiten moeten komen en de getroffen burgers informeren over de gevonden fijnstofwaarden, de risico’s en mogelijke voorzorgsmaatregelen!

Gezondheid is een te groot goed en mag niet het slachtoffer worden van jarenlange onduidelijkheid over de status van de rapportages. Onze gezondheid moet prioriteit krijgen, maar wordt nu al jaren bedreigd!
Het gemeentebestuur heeft recentelijk een nieuw luchtkwaliteitsplan vastgesteld voor de periode 2009-2014.
De voorgenomen maatregelen zijn mijns inziens echter onvoldoende want de grootste boosdoener zijn de vrachtwagens op de zeer drukke N69, die nog steeds niet geweerd worden. Verder duurt het nog jaren voordat de aanleg van de West-parallel en Lage Heideweg gerealiseerd zijn.

Uit onderzoek is inmiddels gebleken dat fijnstof en uitlaatgassen(stikstofoxiden) niet alleen van invloed zijn op de luchtwegen, maar ook tot een veel hogere kans (factor 3 ) op autisme leiden.
Onze gezondheid moet prioriteit krijgen, maar wordt nu al jaren bedreigd! Hierbij doe ik een oproep aan de gemeente Waalre om de milieuzones nu in te voeren en het zware vrachtwagenverkeer op de N69 te verbieden.

Update.
In september 2017 heeft een door Milieudefensie en Stichting Adem aangespannen  kort geding tegen de overheid gewonnen, waardoor de overheid nu met extra plannen en acties moet komen om op de kortst mogelijke termijn alle overschrijdingen van fijnstof- en stikstofoxide-uitstoot terug te brengen binnen de afgesproken wettelijke Europese normen. Toch gaat Stichting Adem nog verder om via een bodemprocedure te eisen dat de overheid niet alleen de Europese normen hanteert maar ook de veel strenge eisen van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO).

De overheid ging in beroep en kreeg daar gelijk van de rechter. Begin 2018 kwam de Gezondheidsraad echter met een onafhankelijk advies rapport waarin ze de overheid oproept om juist wel zelfs de strengere normen van de WHO te hanteren en dus meer te doen om fijnstof en stikstofdioxide in het verkeer en de ammoniak-uitstoot in de landbouw te beperken. Dit is een steun in de rug voor Milieudefensie die gezegd heeft weer in hoger beroep te zullen gaan.

Luchtverontreiniging eist jaarlijks duizenden levens, in Nederland alleen al zo'n 12.000 vroegtijdige doden. Sinds 2013 heeft dat probleem ook een gezicht gekregen. Het gaat om de 9-jarige Ella Roberta, die in Londen na een hevige astma aanval is overleden op het moment dat de slechtste luchtkwaliteit daar ooit was gemeten.Dit meisje kampte vanaf haar 7e jaar met longklachten, die steeds ernstiger werden. In de laatste 3 jaar van haar leven belandde ze 27 keer in het ziekenhuis. De data van de ziekenhuisopnames bleken overeen te komen met de momenten van pieken in de luchtvervuiling.   Fijnstof en stikstofdioxide zijn de grootste boosdoeners en worden voornamelijk uitgestoten door het verkeer. Eind 2017 pleitten zo'n 170 longartsen al voor strengere normen. De WHO steunt hun daarin en is ook van mening dat de Europese normen verouderd zijn en niet streng genoeg.
  
Hierbij doe ik dan ook een dringende oproep, conform deze uitspraak van de rechter,  aan de Gemeente Waalre om dit ook te doen voor de N69 en het transit verkeer van vrachtwagens door de dorpskernen van Aalst en Waalre  per direct te verbieden (met uitzondering van bestemmingsverkeer).